Iemand met het imposter syndroom, heeft het idee dat hij of zij anderen misleidt op het vlak van de eigen competenties. Iemand denkt niet echt over de juiste kwaliteiten te bezitten, terwijl diegene die wel degelijk bezit. De afgelopen tijd kreeg ik in mijn praktijk een aantal mensen dat zelf aangeeft last te hebben van het imposter syndroom.

Nu is dit geen officiële diagnose. En ik houd niet zo van dit soort labeling.  Toch spreekt het gegeven tot de verbeelding, want veel mensen vinden er iets van herkenning in. Vooral het gevoel van door de mand te kunnen vallen is iets wat ik vaker terug hoor. Als we het meer beschrijvend bekijken, en ik bekijk zelf dit fenomeen wat meer vanuit het perspectief van de eigenwaarde, vind ik het wel degelijk een heel interessant en herkenbaar beeld. Ik vind het zelf altijd waardevol om hier met mensen aan te werken.

Je doet het goed en toch…

Kenmerk van mensen die zichzelf in het beeld herkennen is dat je het eigenlijk goed doet in je werk. Je hebt een goede functie en je doet het goed in je werk. Je wordt gewaardeerd. Je krijgen goede beoordelingen. En toch heb je het gevoel dat het niet zoveel voorstelt. Wat jij kunt kan toch iedereen?! Het stelt niet zoveel voor. Je hebt het gevoel dat je ieder moment door de mand kunt vallen. Je voelt je hoe dan ook toch altijd minder dan anderen. Gevolg is dat je je kleiner of onzichtbaarder maakt dan nodig is.

Het verschil tussen vertrouwen op eigen kunnen en eigenwaarde

Ik merk altijd dat het helpend is om een onderscheid te maken tussen vertrouwen in eigen kunnen en eigenwaarde. Bij vertrouwen in eigen kunnen gaat het erom dat je geloof hebt in je eigen inzet en vaardigheden om een doel te bereiken. Het interessante is dat mensen die dit beeld herkennen vaak wel deze vorm van zelfvertrouwen hebben. Ze doen het goed. Ze vertrouwen wel op hun eigen vermogen hun vaardigheden in te kunnen zetten om iets te bereiken. Anders waren ze ook niet zo ver gekomen.

Het waarderen van jezelf

Waar het vervolgens aan lijkt te ontbreken is de waardering die je eraan koppelt. Je neemt waar dat je het kunt, maar koppelt er vervolgens geen waarde aan. Sterker nog. Als een ander er wel waarde aan koppelt, dan laat je dat niet binnenkomen. Het interessante is dat positieve feedback niet wordt toegelaten en negatieve wel. De nieuwe informatie wordt afgeweerd. Het dringt dus vooral gevoelsmatig niet door. Daar zit eigenlijk het kernprobleem. Je verbind je niet met je eigen kwaliteiten.

Wat ik kan, kan iedereen

Een veel voorkomende afwerende gedachte is dat je denkt dat wat jij goed kan, dat iedereen dat ook goed kan. Dat het dus niets voorstelt. Veel mensen denken zo, maar dit klopt niet. Omdat het jou zo gemakkelijk afgaat, betekent dat niet dat het voor een ander ook zo is. Ga zelf rondom een belangrijke kwaliteit van jezelf maar eens wat mensen in je omgeving na. Waarschijnlijk zul je constateren niet iedereen die kwaliteit heeft. Sowieso is het altijd goed om aan je omgeving feedback te vragen. Dit helpt om een reëler beeld van jezelf te krijgen.

Gezonde eigenwaarde

Iemand met een gezonde eigenwaarde heeft een reëel zelfbeeld. Je accepteert en waardeert jezelf. Met al je kwaliteiten en ook met je minder sterke kanten. Ik zeg weleens gezonde eigenwaarde is niet een Emiel Ratelband. Geen chakaa, ik kan alles en ben de beste! Vanuit gezonde eigenwaarde ben je accepterend en waarderend voor wie je bent. Met je kwaliteiten en je minder sterke kanten. Je maakt je niet kleiner dan je bent en je overschreeuwt jezelf ook niet. Op die manier kun jij ook het beste je waarde inzetten en kom jij het meest tot je recht.

Tot je door laten dringen

Als jij je herkent in dit beeld. Neem dan eens in alle rust de belangrijkste positieve feedback die jij weleens krijgt voor ogen. Of iets waarvan je eigenlijk wel weet dat je er goed in bent. Hoe zou het zijn als je die niet wegwuift en eens helemaal tot je laat doordringen. Waarschijnlijk komen er dan eerst afwerende gedachten. Laat die gaan en kijk en of je het al een beetje meer kan toelaten. Kijk of je je een beetje gevoelsmatig kan openstellen. Stel je voor hoe het zou zijn als je het meer zou toelaten. Wat veranderd en dan in je lijf? In je gevoel? Wat zou dit betekenen voor hoe jij je manifesteert?

En tot slot: jezelf waarderen voor wie je bent voelt ook veel fijner!

Wil jij je leven meer vormgeven vanuit eigenwaarde? Op 20 juni en 4 juli starten we weer een training van stress naar eigenwaarde.

 

Het hebben van een passie lijkt tegenwoordig wel een must voor je loopbaan. Het is een aanlokkelijk beeld: weg uit die voorspelde, saaie baan, waar je misschien wel financiële zekerheid door hebt, maar waar je ook niet meer echt gelukkig van wordt. Doen wat je werkelijk wil! Van je hobby je werk maken. Ik geef toe. Dit soort verhalen zijn ook het summum in loopbaanland. Wie wil dat nou niet? Je droom volgen. Een B&B beginnen in Frankrijk. Stoppen met je baan als marketingmanager en edelsmid worden, omdat je dit van kinds af aan al leuk vond. De loopbaanvraag die voor deze groep mensen geldt is dan ook niet zozeer wat wilik nu eigenlijk? Maar durf ik de stap te wagen? Durf ik mijn vaste zekerheden los te laten en te vertrouwen op een ongewisse stap? 

De verborgen schat

Hoewel ik het idee om te volgen wat je van binnenuit wil van harte kan ondersteunen, merk ik ook een keerzijde van de nadruk op dit type succesverhalen. Als een bijproduct van deze verhalen in bladen en programma’s op tv lijkt de gedachte te hebben postgevat dat iedereen zo’n duidelijk vastomlijnde passie heeft. En als je die niet hebt, dan moet je hem nog ontdekken. Als een soort nog verborgen schat zit ergens diep van binnen een onontdekte passie. Nu alleen nog graven en die passie zien te vinden! Ik merk steeds meer dat dit onbewuste beeld de manier waarop mensen naar loopbaanontwikkeling kijken beïnvloedt.

En wat als je niet weet wat je wil?

Het nadeel van de verborgen schat gedachte is dat voor een groot deel van de mensen geldt dat ze niet 1 duidelijk vastomlijnde passie hebben. Ook niet verstopt ergens diep vanbinnen. En dan werkt het beeld van de nog onontdekte schat belemmerend. Nog los van de frustratie en teleurstelling over het niet hebben van die ene duidelijke passie, belemmert het ook om in beweging te komen. Zolang je niet weet wat je echt wilt, kun je ook niets doen is de gedachte dan. In plaats van het beeld van de verborgen schat diep in je binnenste zou ik daarom een ander beeld willen neerzetten. In dit beeld is het beter leren kennen van je drijfveren een wegwijzer bij het maken van loopbaanstappen. Loopbaanontwikkeling zie ik dan alsde mogelijkheidom stap voor stap een baan te vinden die dichter bij je drijfveren ligt. 

De wegwijzer

Ik geef toe dat het wegwijzer beeld minder romantisch is dan de verborgen schat gedachte. Maar wel realistischer en toch niet saai, vind ik persoonlijk. In dit wegwijzer beeld zitten namelijk twee belangrijke aspecten: drijfveren en het stap voor stap aspect. De term drijfveren sluit aan bij wat je van binnenuit wil. Waar je blij van wordt, waar je energie van krijgt en wat jij van waarde vindt. Door dit in abstractere termen in kaart te brengen (zonder er direct een eenduidig beroep aan te hangen) kom je tot een beschrijving van een aantal essentiële elementen waaraan een ideale functie voor jou zou moeten voldoen. Het stap voor stap element geeft aan dat je niet in 1 keer je droombaan hoeft vinden, maar dat je daar in stappen dichterbij kan komen.

Drijfverenprofiel

Een abstractere omschrijving van een richting in drijfverentermen is bijvoorbeeld die van Mariska. Zij zat in een commerciële functie en voelde dat ze daar niet meer gelukkig in was. Na een uitgebreid persoonlijk zelfonderzoek beschreef ze haar drijfverenprofiel als: verbinding met mensen, dienstverlening, duidelijkheid en structuur en praktisch bezig zijn. Deze beschrijving is weliswaar niet een duidelijk vastomlijnde passie of een eenduidig beroep, maar geeft wel richting en ruimte. Wat daarop volgt is een fase van een meer intuïtieve verkenning in combinatie met de toetsing op haalbaarheid. Pas door in beweging te komen en te verkennen ga je ook voelen welke keuze een goede volgende stap is. Zo kwam Mariska na een verkenning van verschillende (bij haar drijfverenprofiel passende) opties uit op doktersassistente. Iets wat zij vooraf nooit bedacht zou hebben. 

Dichter bij jezelf

Soms kan uit deze verkenning een verassende stap komen, zoals de stap van Mariska. Soms kunnen stappen ook kleiner zijn. Dat bijvoorbeeld blijkt dat je vooral meer duidelijkheid en structuur nodig hebt. Of dat je iets meer creativiteit in je werk wil. Of dat vooral de sfeer voor jou belangrijk is. Een stap in dezelfde richting, maar meer passend bij een belangrijke drijfveer kan al meer gevoel van ontspanning, plezier en geluk geven. 

Ook op deze meer geleidelijke zoektocht kom je dus stap voor stap steeds dichter bij jezelf.